| |
องค์แห่งพระโยคาวจรเปรียบด้วยแผ่นดิน ๕ ประการ   |  

ในมิลินทปัญหา ท่าน [พระนาคเสนเถระ] ได้แสดงองค์แห่งพระโยคาวจรเปรียบด้วยแผ่นดิน ๕ ประการรุ.๖๒ ดังนี้

๑. คนทั้งหลายย่อมทิ้งสิ่งของที่สะอาดบ้าง ไม่สะอาดบ้าง ลงบนแผ่นดิน แต่แผ่นดินก็คงมีสภาพอย่างเดิม ไม่แสดงอาการยินดีหรือยินร้าย ฉันใด พระโยคาวจรก็พึงเป็นผู้คงที่แน่วแน่ ไม่แสดงอาการขึ้นลง ไม่ยินดีในอิฏฐารมณ์และไม่ยินร้ายในอนิฏฐารมณ์ที่ผ่านเข้ามาทางทวารต่าง ๆ ฉันนั้นเหมือนกัน

๒. แผ่นดินเป็นสิ่งที่ปราศจากการประดับตกแต่งด้วยเครื่องประดับต่าง ๆ และไม่ได้อบไล้ด้วยเครื่องหอมต่าง ๆ ฉันใด พระโยคาวจรก็พึงเป็นผู้ปราศจากการประดับตกแต่งด้วยเครื่องประดับต่าง ๆ อันไม่สมควรแก่เพศของตน พึงอบไล้ด้วยของหอม คือ ศีล สมาธิ ปัญญา ของตนเท่านั้น ฉันนั้น

๓. แผ่นดินไม่เป็นช่อง ไม่เป็นรู ไม่เป็นโพรง ย่อมแน่นตันทึบ เป็นแผ่นเดียวกัน [ยกเว้นสิ่งอื่นมาทำให้เป็นช่อง เป็นรู หรือเป็นโพรง] ฉันใด พระโยคาวจรก็พึงมีศีลบริสุทธิ์ ไม่มีโทษ ไม่ขาด ไม่ทะลุ ไม่ด่าง ไม่พร้อย แน่นหนามั่นคงดี ฉันนั้น

๔. แผ่นดินย่อมทรงไว้ซึ่งสรรพสิ่งทั้งปวง ทั้งสิ่งที่มีชีวิตและไม่มีชีวิต โดยไม่มีความเกียจคร้านต่อหน้าที่ของตนเลย ฉันใด พระโยคาวจรก็พึงเป็นคนไม่เกียจคร้าน หมั่นประกอบกรณียกิจที่ดีทั้งหลายให้สมควรแก่หน้าที่ สมเพศและภาวะของตนทุกเมื่อ ฉันนั้น

๕. แผ่นดินปราศจากความยินดีและความยินร้าย ทั้งไม่คิดเบียดเบียนสัตว์ให้ลำบากเดือดร้อน ฉันใด พระโยคาวจรก็พึงยกจิตให้พ้นจากความยินดีในอิฏฐารมณ์และความยินร้ายในอนิฏฐารมณ์ มีจิตเสมอด้วยแผ่นดิน ฉันนั้น


เกี่ยวกับตำราอภิธรรม ออนไลน์ (Disclaimer)
ตำราอภิธรรมออนไลน์ พัฒนาขึ้นโดยความร่วมมือของอภิธรรมมหาวิทยาลัย วัดระฆังฯ วัดญาณเวศกวัน และ หอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ เพื่อนำเสนอสื่อธรรมสำหรับการศึกษาค้นคว้า โดยได้รับอนุญาต และเอกสารต้นฉบับจากผู้เขียน ดังนี้
(๑) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๕๒), จิตปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๑, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
(๒) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๕๖), เจตสิกปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๒, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
(๓) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๖๓), รูปปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๖, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
ผู้สนใจศึกษาสามารถติดต่อสอบถามรายละเอียดเกี่ยวกับหนังสือ และหลักสูตรการศึกษาได้ที่ สำนักงานอภิธรรมมหาวิทยาลัยแห่งประเทศไทย วัดระฆังโฆษิตารามวรมหาวิหาร (คณะ ๗) แขวงศิริราช เขตบางกอกน้อย กรุงเทพฯ ๑๐๗๐๐ โทร ๐๒ ๔๑๑ ๔๕๔๖, ๑๒ ๔๑๒ ๑๐๘๔, ๐๘๖ ๐๓๘ ๒๙๓๓

  |