ไปยังหน้า : |
วิริยเจตสิก เป็นธรรมชาติที่เพียรพยายามต่ออารมณ์ หมายความว่า เป็นสภาวธรรมที่มีความอดทนต่อสู้กับความยากลำบาก ที่เกี่ยวกับการงานต่าง ๆ ทั้งฝ่ายดีและไม่ดี ไม่ว่าการงานนั้นจะยากลำบากมากน้อยสักเพียงใดก็ตาม เมื่อวิริยเจตสิกประกอบกับจิตดวงใดแล้วย่อมชักนำจิตและเจตสิกที่เกิดพร้อมกันในขณะเดียวกัน ให้มุ่งมั่นในการกระทำกิจการของตน ๆ โดยไม่ให้ท้อถอย ยิ่งวิริยเจตสิกมีกำลังมากเท่าไร การงานที่ทำอยู่ย่อมสำเร็จเรียบร้อยได้มากเพียงนั้น ถ้าการงานที่ทำอยู่นั้นไม่เหลือวิสัยของบุคคลที่จะพึงทำได้
นอกจากนี้ วิริยเจตสิกยังเป็นคุณเครื่องบำเพ็ญกิจการต่าง ๆ ตลอดถึงการบำเพ็ญบารมีเพื่อดำเนินไปสู่ความบริสุทธิ์ ก็ต้องมีความเพียร ที่เรียกว่า วิริยบารมี และเมื่อบุคคลมีความเพียรโดยไม่ท้อถอยแล้ว ย่อมสำเร็จในสิ่งที่มุ่งหมายกระทำอยู่แน่นอน ดังพระพุทธวจนะที่ว่า “วิริเยนะ ทุกขะมัจเจติ” แปลว่า บุคคลจะล่วงทุกข์ได้เพราะความเพียร