ไปยังหน้า : |
ในคัมภีร์อภิธัมมัตถสังคหะและปรมัตถทีปนีรุ.๒๓๑ ได้แสดงความหมายของโผฏฐัพพรูปไว้เพียงสั้น ๆ ดังต่อไปนี้
คำว่า โผฏฐัพพะ [โผฏฐัพพารมณ์คือสัมผัส] คือ รูปที่ถูกกระทบ
การกระทบในที่นี้ คือ การที่อารมณ์มีรูปเป็นต้นสัมผัสกับปสาทรูปและการกระทบกระทั่งระหว่างมหาภูตรูปในรูปกลาป การกระทบทั้ง ๒ นั้นไม่มีในอาโปธาตุ เพราะฉะนั้น ท่านจึงกล่าวว่า อาโปธาตุวิวชฺชิตํ [ยกเว้นอาโปธาตุ] ฯ
บทสรุปของผู้เขียน:
โผฏฐัพพรูป ได้แก่ โผฏฐัพพารมณ์ คือ การกระทบสัมผัส เย็น ร้อน อ่อน แข็ง หย่อน ตึง หมายถึง รูปดิน รูปไฟ และรูปลม ที่สามารถกระทบกับกายประสาทได้ และเป็นอารมณ์แก่กายวิญญาณจิตและกายทวาริกจิตอื่น ๆ ที่ปรากฏทางกายทวารเท่านั้น