วิตักกวิจารปีติสุขเอกัคคตาสหิตัง ปฐมัชฌานโสตาปัตติมัคคจิตตัง

ปฐมฌานโสดาปัตติมรรคจิต ๑ เกิดพร้อมด้วยองค์ฌาน ๕ คือ วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา

โสดาปัตติมรรคจิต ดวงที่ ๑ นี้เป็นจิตที่เกิดขึ้นโดยฌานลาภีบุคคลที่เป็นปุถุชนใช้รูปาวจรปฐมฌานกุศลเป็นบาทในการเจริญวิปัสสนา โดยการเข้าปฐมฌาน เมื่อออกจากปฐมฌานแล้ว ก็พิจารณาสภาพขององค์ฌาน คือ วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา หรือพิจารณาสภาพของปฐมฌานกุศลจิตซึ่งเป็นสภาพนามธรรมนั้นให้เห็นโดยความเป็นไตรลักษณ์ จนกระทั่งวิปัสสนาญาณเกิดขึ้นตามลำดับ จนถึงโสดาปัตติมรรคญาณเกิดขึ้น ในโสดาปัตติมัคควิถี พร้อมกับการประหาณอนุสัยกิเลส ๒ อย่าง กล่าวคือ ทิฏฐานุสัยและวิจิกิจฉานุสัยโดยสมุจเฉทปหาน

วิจารปีติสุขเอกัคคตาสหิตัง ทุติยัชฌานโสตาปัตติมัคคจิตตัง

ทุติยฌานโสดาปัตติมรรคจิต ๑ เกิดพร้อมด้วยองค์ฌาน ๔ คือ วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา

โสดาปัตติมรรคจิตดวงที่ ๒ นี้เป็นจิตที่เกิดขึ้นโดยฌานลาภีบุคคลที่เป็นปุถุชนใช้รูปาวจรทุติยฌานเป็นบาทในการเจริญวิปัสสนาโดยการเข้าทุติยฌาน เมื่อออกจากทุติยฌานแล้ว ก็พิจารณาสภาพขององค์ฌาน คือ วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา หรือพิจารณาสภาพของทุติยฌานกุศลจิต ซึ่งเป็นสภาพนามธรรมนั้นให้เห็นโดยความเป็นไตรลักษณ์ จนกระทั่งวิปัสสนาญาณเกิดขึ้นตามลำดับ จนถึงโสดาปัตติมรรคญาณเกิดขึ้น ในโสดาปัตติมัคควิถี พร้อมกับการประหาณอนุสัยกิเลส ๒ อย่าง กล่าวคือ ทิฏฐานุสัยและวิจิกิจฉานุสัยโดยสมุจเฉทปหาน

ปีติสุขเอกัคคตาสหิตัง ตติยัชฌานโสตาปัตติมัคคจิตตัง

ตติยฌานโสดาปัตติมรรคจิต ๑ เกิดพร้อมด้วยองค์ฌาน ๓ คือ ปีติ สุข เอกัคคตา

โสดาปัตติมรรคจิต ดวงที่ ๓ นี้เป็นจิตที่เกิดขึ้นโดยฌานลาภีบุคคลที่เป็นปุถุชนใช้รูปาวจรตติยฌานกุศลเป็นบาทในการเจริญวิปัสสนา โดยการเข้าตติยฌาน เมื่อออกจากตติยฌานแล้ว ก็พิจารณาสภาพขององค์ฌาน คือ ปีติ สุข เอกัคคตา หรือพิจารณาสภาพของตติยฌานกุศลจิตซึ่งเป็นสภาพนามธรรมนั้นให้เห็นโดยความเป็นไตรลักษณ์ จนกระทั่งวิปัสสนาญาณเกิดขึ้นตามลำดับ จนถึงโสดาปัตติมรรคญาณเกิดขึ้น ในโสดาปัตติมัคควิถี พร้อมกับการประหาณอนุสัยกิเลส ๒ อย่าง กล่าวคือ ทิฏฐานุสัยและวิจิกิจฉานุสัยโดยสมุจเฉทปหาน

สุขเอกัคคตาสหิตัง จตุตถัชฌานโสตาปัตติมัคคจิตตัง

จตุตถฌานโสดาปัตติมรรคจิต ๑ เกิดพร้อมด้วยองค์ฌาน ๒ คือ สุข เอกัคคตา

โสดาปัตติมรรคจิต ดวงที่ ๔ นี้เป็นจิตที่เกิดขึ้นโดยฌานลาภีบุคคลที่เป็นปุถุชนใช้รูปาวจรจตุตถฌานกุศลเป็นบาทในการเจริญวิปัสสนา โดยการเข้าจตุตถฌาน เมื่อออกจากจตุตถฌานแล้ว ก็พิจารณาสภาพขององค์ฌาน คือ สุข เอกัคคตา หรือพิจารณาสภาพของจตุตถฌานกุศลจิต ซึ่งเป็นสภาพนามธรรมนั้นให้เห็นโดยความเป็นไตรลักษณ์ จนกระทั่งวิปัสสนาญาณเกิดขึ้นตามลำดับ จนถึงโสดาปัตติมรรคญาณเกิดขึ้น ในโสดาปัตติมัคควิถี พร้อมกับการประหาณอนุสัยกิเลส ๒ อย่าง กล่าวคือ ทิฏฐานุสัยและวิจิกิจฉานุสัยโดยสมุจเฉทปหาน

อุเปกขาเอกัคคตาสหิตัง ปัญจมัชฌานโสตาปัตติมัคคจิตตัง

ปัญจมฌานโสดาปัตติมรรคจิต ๑ เกิดพร้อมด้วยองค์ฌาน ๒ คือ อุเบกขา เอกัคคตา

โสดาปัตติมรรคจิต ดวงที่ ๕ นี้เป็นจิตที่เกิดขึ้นโดยฌานลาภีบุคคลที่เป็นปุถุชนใช้รูปาวจรปัญจมฌานกุศลเป็นบาทในการเจริญวิปัสสนา โดยการเข้าปัญจมฌานและออกจากปัญจมฌานแล้ว ก็พิจารณาสภาพขององค์ฌาน คือ อุเบกขา เอกัคคตา หรือพิจารณาสภาพของปัญจมฌานกุศลจิต ซึ่งเป็นสภาพนามธรรมนั้นให้เห็นโดยความเป็นไตรลักษณ์ จนกระทั่งวิปัสสนาญาณเกิดขึ้นตามลำดับ จนถึงโสดาปัตติมรรคญาณเกิดขึ้น ในโสดาปัตติมัคควิถี พร้อมกับการประหาณอนุสัยกิเลส ๒ อย่าง กล่าวคือ ทิฏฐานุสัยและวิจิกิจฉานุสัยโดยสมุจเฉทปหาน