| |
โสดาปัตติมรรคจิต ๕

โสดาปัตติมรรคจิต ดวงที่ ๑

วิตักกวิจารปีติสุขเอกัคคตาสหิตัง ปฐมัชฌานโสตาปัตติมัคคจิตตัง

ปฐมฌานโสดาปัตติมรรคจิต ๑ เกิดพร้อมด้วยองค์ฌาน ๕ คือ วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา

โสดาปัตติมรรคจิต ดวงที่ ๑ นี้เป็นจิตที่เกิดขึ้นโดยฌานลาภีบุคคลที่เป็นปุถุชนใช้รูปาวจรปฐมฌานกุศลเป็นบาทในการเจริญวิปัสสนา โดยการเข้าปฐมฌาน เมื่อออกจากปฐมฌานแล้ว ก็พิจารณาสภาพขององค์ฌาน คือ วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา หรือพิจารณาสภาพของปฐมฌานกุศลจิตซึ่งเป็นสภาพนามธรรมนั้นให้เห็นโดยความเป็นไตรลักษณ์ จนกระทั่งวิปัสสนาญาณเกิดขึ้นตามลำดับ จนถึงโสดาปัตติมรรคญาณเกิดขึ้น ในโสดาปัตติมัคควิถี พร้อมกับการประหาณอนุสัยกิเลส ๒ อย่าง กล่าวคือ ทิฏฐานุสัยและวิจิกิจฉานุสัยโดยสมุจเฉทปหาน

โสดาปัตติมรรคจิต ดวงที่ ๒

วิจารปีติสุขเอกัคคตาสหิตัง ทุติยัชฌานโสตาปัตติมัคคจิตตัง

ทุติยฌานโสดาปัตติมรรคจิต ๑ เกิดพร้อมด้วยองค์ฌาน ๔ คือ วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา

โสดาปัตติมรรคจิตดวงที่ ๒ นี้เป็นจิตที่เกิดขึ้นโดยฌานลาภีบุคคลที่เป็นปุถุชนใช้รูปาวจรทุติยฌานเป็นบาทในการเจริญวิปัสสนาโดยการเข้าทุติยฌาน เมื่อออกจากทุติยฌานแล้ว ก็พิจารณาสภาพขององค์ฌาน คือ วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา หรือพิจารณาสภาพของทุติยฌานกุศลจิต ซึ่งเป็นสภาพนามธรรมนั้นให้เห็นโดยความเป็นไตรลักษณ์ จนกระทั่งวิปัสสนาญาณเกิดขึ้นตามลำดับ จนถึงโสดาปัตติมรรคญาณเกิดขึ้น ในโสดาปัตติมัคควิถี พร้อมกับการประหาณอนุสัยกิเลส ๒ อย่าง กล่าวคือ ทิฏฐานุสัยและวิจิกิจฉานุสัยโดยสมุจเฉทปหาน

โสดาปัตติมรรคจิต ดวงที่ ๓

ปีติสุขเอกัคคตาสหิตัง ตติยัชฌานโสตาปัตติมัคคจิตตัง

ตติยฌานโสดาปัตติมรรคจิต ๑ เกิดพร้อมด้วยองค์ฌาน ๓ คือ ปีติ สุข เอกัคคตา

โสดาปัตติมรรคจิต ดวงที่ ๓ นี้เป็นจิตที่เกิดขึ้นโดยฌานลาภีบุคคลที่เป็นปุถุชนใช้รูปาวจรตติยฌานกุศลเป็นบาทในการเจริญวิปัสสนา โดยการเข้าตติยฌาน เมื่อออกจากตติยฌานแล้ว ก็พิจารณาสภาพขององค์ฌาน คือ ปีติ สุข เอกัคคตา หรือพิจารณาสภาพของตติยฌานกุศลจิตซึ่งเป็นสภาพนามธรรมนั้นให้เห็นโดยความเป็นไตรลักษณ์ จนกระทั่งวิปัสสนาญาณเกิดขึ้นตามลำดับ จนถึงโสดาปัตติมรรคญาณเกิดขึ้น ในโสดาปัตติมัคควิถี พร้อมกับการประหาณอนุสัยกิเลส ๒ อย่าง กล่าวคือ ทิฏฐานุสัยและวิจิกิจฉานุสัยโดยสมุจเฉทปหาน

โสดาปัตติมรรคจิต ดวงที่ ๔

สุขเอกัคคตาสหิตัง จตุตถัชฌานโสตาปัตติมัคคจิตตัง

จตุตถฌานโสดาปัตติมรรคจิต ๑ เกิดพร้อมด้วยองค์ฌาน ๒ คือ สุข เอกัคคตา

โสดาปัตติมรรคจิต ดวงที่ ๔ นี้เป็นจิตที่เกิดขึ้นโดยฌานลาภีบุคคลที่เป็นปุถุชนใช้รูปาวจรจตุตถฌานกุศลเป็นบาทในการเจริญวิปัสสนา โดยการเข้าจตุตถฌาน เมื่อออกจากจตุตถฌานแล้ว ก็พิจารณาสภาพขององค์ฌาน คือ สุข เอกัคคตา หรือพิจารณาสภาพของจตุตถฌานกุศลจิต ซึ่งเป็นสภาพนามธรรมนั้นให้เห็นโดยความเป็นไตรลักษณ์ จนกระทั่งวิปัสสนาญาณเกิดขึ้นตามลำดับ จนถึงโสดาปัตติมรรคญาณเกิดขึ้น ในโสดาปัตติมัคควิถี พร้อมกับการประหาณอนุสัยกิเลส ๒ อย่าง กล่าวคือ ทิฏฐานุสัยและวิจิกิจฉานุสัยโดยสมุจเฉทปหาน

โสดาปัตติมรรคจิต ดวงที่ ๕

อุเปกขาเอกัคคตาสหิตัง ปัญจมัชฌานโสตาปัตติมัคคจิตตัง

ปัญจมฌานโสดาปัตติมรรคจิต ๑ เกิดพร้อมด้วยองค์ฌาน ๒ คือ อุเบกขา เอกัคคตา

โสดาปัตติมรรคจิต ดวงที่ ๕ นี้เป็นจิตที่เกิดขึ้นโดยฌานลาภีบุคคลที่เป็นปุถุชนใช้รูปาวจรปัญจมฌานกุศลเป็นบาทในการเจริญวิปัสสนา โดยการเข้าปัญจมฌานและออกจากปัญจมฌานแล้ว ก็พิจารณาสภาพขององค์ฌาน คือ อุเบกขา เอกัคคตา หรือพิจารณาสภาพของปัญจมฌานกุศลจิต ซึ่งเป็นสภาพนามธรรมนั้นให้เห็นโดยความเป็นไตรลักษณ์ จนกระทั่งวิปัสสนาญาณเกิดขึ้นตามลำดับ จนถึงโสดาปัตติมรรคญาณเกิดขึ้น ในโสดาปัตติมัคควิถี พร้อมกับการประหาณอนุสัยกิเลส ๒ อย่าง กล่าวคือ ทิฏฐานุสัยและวิจิกิจฉานุสัยโดยสมุจเฉทปหาน


เกี่ยวกับตำราอภิธรรม ออนไลน์ (Disclaimer)
ตำราอภิธรรมออนไลน์ พัฒนาขึ้นโดยความร่วมมือของอภิธรรมมหาวิทยาลัย วัดระฆังฯ วัดญาณเวศกวัน และ หอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ เพื่อนำเสนอสื่อธรรมสำหรับการศึกษาค้นคว้า โดยได้รับอนุญาต และเอกสารต้นฉบับจากผู้เขียน ดังนี้
(๑) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๕๒), จิตปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๑, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
(๒) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๕๖), เจตสิกปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๒, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
(๓) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๖๓), รูปปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๖, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
ผู้สนใจศึกษาสามารถติดต่อสอบถามรายละเอียดเกี่ยวกับหนังสือ และหลักสูตรการศึกษาได้ที่ สำนักงานอภิธรรมมหาวิทยาลัยแห่งประเทศไทย วัดระฆังโฆษิตารามวรมหาวิหาร (คณะ ๗) แขวงศิริราช เขตบางกอกน้อย กรุงเทพฯ ๑๐๗๐๐ โทร ๐๒ ๔๑๑ ๔๕๔๖, ๑๒ ๔๑๒ ๑๐๘๔, ๐๘๖ ๐๓๘ ๒๙๓๓


  |