ไปยังหน้า : |
อนาคามิผลจิต หมายถึง จิตที่เกิดขึ้นในลำดับแห่งอนาคามิมรรคจิตโดยทันที ไม่มีจิตดวงอื่นมาเกิดคั่นระหว่างเป็นอกาลิโก เกิดขึ้นเพื่อเสวยวิมุตติสุขที่อนาคามิมรรคจิตได้ทำการประหาณกามราคานุสัยและปฏิฆานุสัยเป็นสมุจเฉทปหานแล้ว หรือเป็นจิตที่เกิดขึ้นในขณะที่พระอนาคามีบุคคลเข้าผลสมาบัติ และพระอนาคามีผู้ได้ฌานสมาบัติ ๘ ใช้เป็นบาทในเข้านิโรธสมาบัติ และเกิดขึ้นหลังจากออกนิโรธสมาบัติแล้ว
อนาคามิผลจิต เมื่อเกิดขึ้นย่อมให้สำเร็จกิจ ๓ ประการ คือ
๑. ทำให้บุคคลนั้น ได้ชื่อว่า อนาคามิผลบุคคล หรือ พระอนาคามี
๒. อนาคามิผลจิตเกิดขึ้น เพื่อเสวยวิมุตติสุขที่เกิดจากการที่อนาคามิมรรคจิตได้ประหาณกามราคานุสัยและปฏิฆานุสัย โดยสมุจเฉทปหานเสร็จเรียบร้อยแล้ว
๓. อนาคามิผลจิต เกิดขึ้นเพื่อนำบุคคลให้ข้ามพ้นจากกามโลกโดยเด็ดขาด หมายความว่า พระอนาคามีบุคคลทั้งหลาย ย่อมไม่กลับมาปฏิสนธิในกามโลกอีกต่อไปแล้ว แต่จะเกิดในสุทธาวาสภูมิ ๕ หรือถ้าได้อรูปฌานก็ไปเกิดในอรูปภูมิ ตามสมควรแก่ฌานที่ตนเองได้ แล้วจะได้บรรลุอรหัตตมรรคอรหัตตผลและเข้าสู่ปรินิพพานไปในพรหมโลกนั้น