| |
สรุปความเรื่องสัญญาเจตสิก   |  

สัญญาเจตสิก อยู่ในกลุ่ม อัญญสมานราสี คือ หมวดของอัญญสมานเจตสิก ๑๓ เป็น สัพพจิตตสาธารณเจตสิก คือ เจตสิกที่ประกอบกับจิตได้ทุกดวง

สัญญาเจตสิก เป็น นิยตโยคีเจตสิก คือ เป็นเจตสิกที่ประกอบกับจิตโดยแน่นอน หมายความว่า เมื่อระบุว่า ประกอบกับจิตดวงใดแล้ว เมื่อจิตดวงนั้นเกิดขึ้น ต้องมีสัญญาเจตสิกประกอบร่วมด้วยเสมอ

สัญญาเจตสิก เป็นสภาวธรรมที่ทำการเก็บจำอารมณ์ที่ได้รับรู้แล้ว และทำให้สัมปยุตตธรรมทั้งหลายคือจิตและเจตสิกที่เกิดพร้อมกับตนในขณะนั้นสามารถจำอารมณ์ได้ เมื่อได้รับอารมณ์เช่นนั้นในครั้งต่อไป ย่อมสามารถจำอารมณ์นั้นได้ ถ้าขาดสัญญาเจตสิกเสียแล้ว สัตว์ทั้งหลายย่อมไม่สามารถจำอารมณ์ต่าง ๆ ได้เลย เมื่อเป็นเช่นนี้ การสั่งสมประสบการณ์ในเรื่องต่าง ๆ ย่อมมีไม่ได้ เช่นเดียวกัน

สัญญาเจตสิกเกิดร่วมกับเจตสิก ๕๑ ดวง [เว้นตัวเอง] คือ

เมื่อประกอบกับอกุศลจิต ๑๒ ย่อมเกิดพร้อมกับอัญญสมานเจตสิก ๑๒ [เว้นสัญญา] และอกุศลเจตสิก ๑๔ ตามที่จิตแต่ละดวงนั้นจะมีเจตสิกอะไรประกอบร่วมด้วยได้

เมื่อประกอบกับอเหตุกจิต ๑๘ ย่อมเกิดพร้อมกับอัญญสมานเจตสิก ๑๑ [เว้นสัญญาและฉันทะ] ตามที่จิตแต่ละดวงนั้นจะมีเจตสิกอะไรประกอบร่วมด้วยได้

เมื่อประกอบโสภณจิต ๕๙ หรือ ๙๑ ดวง ย่อมเกิดพร้อมกับอัญญสมานเจตสิก ๑๒ [เว้นสัญญา] และโสภณเจตสิก ๒๕ ตามที่จิตแต่ละดวงนั้นจะมีเจตสิกอะไรประกอบร่วมด้วยได้ สัญญาเจตสิกย่อมเกิดพร้อมกับเจตสิกเหล่านั้นด้วย


เกี่ยวกับตำราอภิธรรม ออนไลน์ (Disclaimer)
ตำราอภิธรรมออนไลน์ พัฒนาขึ้นโดยความร่วมมือของอภิธรรมมหาวิทยาลัย วัดระฆังฯ วัดญาณเวศกวัน และ หอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ เพื่อนำเสนอสื่อธรรมสำหรับการศึกษาค้นคว้า โดยได้รับอนุญาต และเอกสารต้นฉบับจากผู้เขียน ดังนี้
(๑) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๕๒), จิตปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๑, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
(๒) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๕๖), เจตสิกปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๒, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
(๓) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๖๓), รูปปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๖, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
ผู้สนใจศึกษาสามารถติดต่อสอบถามรายละเอียดเกี่ยวกับหนังสือ และหลักสูตรการศึกษาได้ที่ สำนักงานอภิธรรมมหาวิทยาลัยแห่งประเทศไทย วัดระฆังโฆษิตารามวรมหาวิหาร (คณะ ๗) แขวงศิริราช เขตบางกอกน้อย กรุงเทพฯ ๑๐๗๐๐ โทร ๐๒ ๔๑๑ ๔๕๔๖, ๑๒ ๔๑๒ ๑๐๘๔, ๐๘๖ ๐๓๘ ๒๙๓๓

  |