| |
ทุกขลักษณะ ๒๕   |  

๑. ทุกขมโต โดยความเป็นทุกข์ คือ สภาพที่ทนได้ยาก
๒. ภยโต โดยความเป็นของน่ากลัว
๓. อีติโต โดยความเป็นเสนียดจัญไร
๔. อุปัททวโต โดยความเป็นอันตราย ระทมทุกข์ อุบาทว์
๕. อุปสัคคโต โดยความเป็นอุปสรรค ขัดข้อง ขัดขวาง
๖. โรคโต โดยความเป็นสิ่งเสียดแทง
๗. อาพาธโต โดยความเป็นสภาพที่ป่วยไข้
๘. คัณฑโต โดยความเป็นประดุจหัวฝี
๙. สัลลโต โดยความเป็นประดุจลูกศรปักอก
๑๐. อฆโต โดยความเป็นสิ่งที่ไม่มีราคา
๑๑. อตาณโต โดยความเป็นสิ่งที่พ้นวิสัยที่จะต้านทานได้
๑๒. อเลณโต โดยความเป็นสิ่งที่พ้นวิสัยที่จะป้องกันได้
๑๓. อสรณโต โดยความเป็นสิ่งที่พึ่งพิงไม่ได้
๑๔. อาทีนวโต โดยความเป็นสิ่งที่มีแต่โทษ
๑๕. ทุกขมูลโต โดยความเป็นมูลแห่งความทุกข์
๑๖. วธกโต โดยความเป็นประดุจเพชฌฆาต
๑๗. สาสวโต โดยความเป็นไปเพื่ออาสวะ [เป็นอารมณ์ของอาสวะ]
๑๘. มารามิสโต โดยความเป็นเหยื่อแห่งมาร
๑๙. ชาติธัมมโต โดยความเป็นสิ่งที่ให้มีความเกิดเป็นธรรมดา
๒๐. ชราธัมมโต โดยความเป็นสิ่งที่ทำให้มีความแก่เป็นธรรมดา
๒๑. พยาธิธัมมโต โดยความเป็นสิ่งที่ทำให้มีความเจ็บป่วยไข้เป็นธรรมดา
๒๒. โสกธัมมโต โดยความเป็นสิ่งที่ทำให้เกิดความเศร้าโศกเป็นธรรมดา
๒๓. ปริเทวธัมมโต โดยความเป็นสิ่งที่ทำให้เกิดความบ่นพร่ำรำพันเป็นธรรมดา
๒๔. อุปายาสธัมมโต โดยความเป็นสิ่งที่ทำให้เกิดความคับแค้นใจเป็นธรรมดา
๒๕. สังกิเลสิกธัมมโต โดยความเป็นสิ่งที่ทำให้เกิดความเศร้าหมองเป็นธรรมดา

รวม ๒๕ ประการ จัดเข้าใน ๕ ขันธ์ จึงเป็น ๑๒๕ ประการ


เกี่ยวกับตำราอภิธรรม ออนไลน์ (Disclaimer)
ตำราอภิธรรมออนไลน์ พัฒนาขึ้นโดยความร่วมมือของอภิธรรมมหาวิทยาลัย วัดระฆังฯ วัดญาณเวศกวัน และ หอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ เพื่อนำเสนอสื่อธรรมสำหรับการศึกษาค้นคว้า โดยได้รับอนุญาต และเอกสารต้นฉบับจากผู้เขียน ดังนี้
(๑) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๕๒), จิตปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๑, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
(๒) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๕๖), เจตสิกปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๒, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
(๓) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๖๓), รูปปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๖, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
ผู้สนใจศึกษาสามารถติดต่อสอบถามรายละเอียดเกี่ยวกับหนังสือ และหลักสูตรการศึกษาได้ที่ สำนักงานอภิธรรมมหาวิทยาลัยแห่งประเทศไทย วัดระฆังโฆษิตารามวรมหาวิหาร (คณะ ๗) แขวงศิริราช เขตบางกอกน้อย กรุงเทพฯ ๑๐๗๐๐ โทร ๐๒ ๔๑๑ ๔๕๔๖, ๑๒ ๔๑๒ ๑๐๘๔, ๐๘๖ ๐๓๘ ๒๙๓๓


  |