| |
อัชฌัตติกายตนะ อายตนะภายใน ๖   |  

ในสังคีติสูตร ทีฆนิกาย ปาฎิกวรรค เป็นต้น ได้แสดงอายตนะไว้ ๖ อย่างรุ.๑๘๙ คือ

๑. จักขวายตนะ อายตนะ คือ ตา

๒. โสตายตนะ อายตนะ คือ หู

๓. ฆานายตนะ อายตนะ คือ จมูก

๔. ชิวหายตนะ อายตนะ คือ ลิ้น

๕. กายายตนะ อายตนะ คือ กาย

๖. มนายตนะ อายตนะ คือ ใจ

อายตนะภายในทั้ง ๖ นี้ เป็นรูปธรรม ๕ อย่าง ได้แก่ จักขายตนะ โสตายตนะ ฆานายตนะ ชิวหายตนะ และกายายตนะ ซึ่งองค์ธรรมได้แก่ ปสาทรูปทั้ง ๕ นั่นเอง มีสภาพเป็นวัตถุคือเป็นที่อาศัยเกิดของปัญจวิญญาณธาตุ ๕ ตามสมควรแก่วัตถุนั้น ๆ และเป็นทวารคือประตูหรือช่องทางในการรับรู้อารมณ์ มีรูปารมณ์ ทางจักขทวารวิถี เป็นต้น ส่วนมนายตนะนั้น เป็นจิตซึ่งมีสภาวะธรรมชาติคือรับรู้อารมณ์ทั้งหลาย ตามสมควรแก่สภาพของตน เรียกว่า ธาตุรับ คือ รับกระทบกับอารมณ์ ตามสมควรแก่สภาพของตน


เกี่ยวกับตำราอภิธรรม ออนไลน์ (Disclaimer)
ตำราอภิธรรมออนไลน์ พัฒนาขึ้นโดยความร่วมมือของอภิธรรมมหาวิทยาลัย วัดระฆังฯ วัดญาณเวศกวัน และ หอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ เพื่อนำเสนอสื่อธรรมสำหรับการศึกษาค้นคว้า โดยได้รับอนุญาต และเอกสารต้นฉบับจากผู้เขียน ดังนี้
(๑) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๕๒), จิตปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๑, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
(๒) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๕๖), เจตสิกปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๒, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
(๓) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๖๓), รูปปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๖, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
ผู้สนใจศึกษาสามารถติดต่อสอบถามรายละเอียดเกี่ยวกับหนังสือ และหลักสูตรการศึกษาได้ที่ สำนักงานอภิธรรมมหาวิทยาลัยแห่งประเทศไทย วัดระฆังโฆษิตารามวรมหาวิหาร (คณะ ๗) แขวงศิริราช เขตบางกอกน้อย กรุงเทพฯ ๑๐๗๐๐ โทร ๐๒ ๔๑๑ ๔๕๔๖, ๑๒ ๔๑๒ ๑๐๘๔, ๐๘๖ ๐๓๘ ๒๙๓๓

  |