ไปยังหน้า : |
การนั่งถือเป็นจิตตชรูปที่เกี่ยวอิริยาบถใหญ่ทั้ง ๔ ซึ่งเป็นปฏิกิริยาที่เกิดจากจิตเป็นผู้กระตุ้น อาจมีแยกย่อยออกไปเป็นอิริยาบถย่อยด้วย ตามสมควร เช่น นั่งชันเข่า นั่งยอง ๆ นั่งพับเพียบ นั่งขัดสมาธิ์ เป็นต้น ในการนั่งนี้ ถ้านั่งไม่ถูกที่ หรือนั่งไม่เรียบร้อย โดยเฉพาะในเวลาเข้าหาผู้ใหญ่ ย่อมมีโทษ ๖ ประการรุ.๕๖๑ คือ
๑. อติทูรัง นั่งไกลเกินไป เวลาพูดกัน ต้องใช้เสียงดัง ต้องตะโกน จนดูเหมือนกับตะคอก ทำให้ไม่น่าดู
๒. อัจจาสันนัง นั่งใกล้เกินไป ทำให้เกิดอาการอึดอัดหรือดูเป็นการตีเสมอท่าน
๓. อุปริวาตัง นั่งเหนือลม ทำให้กลิ่นตัวของตนไปรบกวนผู้ที่ตนเข้าไปนั่งใกล้
๔. อุนนตัปปเทสัง นั่งในที่สูงกว่า แสดงถึงอาการไม่เคารพ
๕. อติสัมมุขา นั่งตรงหน้าเกินไป เวลามองดูทำให้สายตาประทะกัน
๖. อติปัจฉา นั่งด้านหลัง เวลาพูดคุย ทำให้ต้องเอี้ยวคอหันหลังไปดู
บุคคลผู้มีการศึกษาและสำเหนียกดีแล้ว พึงนั่งให้ถูกที่และถูกระเบียบจารีตประเพณีตามสมควร โดยเว้นโทษของการนั่ง ๖ ประการดังกล่าวมานี้แล้ว ย่อมจะได้รับประโยชน์จากการนั่งนั้น เช่น การยกย่องชมเชยว่า เป็นคนมีการศึกษา มีชาติตระกูลสูง เป็นศิษย์มีครูอาจารย์ และเป็นที่โปรดปรานของท่านผู้ใหญ่ ผู้ยึดถือในระเบียบมารยาท เป็นหลักสำคัญ ทำให้บุคคลนั้นเจริญด้วยยศศักดิ์และทรัพย์สมบัติ เป็นต้น