วิตักกวิจารปีติสุขเอกัคคตาสหิตัง ปฐมัชฌาน อนาคามิมัคคจิตตัง

ปฐมฌานอนาคามิมรรคจิต ๑ เกิดพร้อมด้วยองค์ฌาน ๕ คือ วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา

อนาคามิมรรคจิต ดวงที่ ๑ นี้เป็นจิตที่เกิดขึ้นโดยฌานลาภีบุคคลที่เป็นพระสกิทาคามีใช้รูปาวจรปฐมฌานกุศลเป็นบาทในการเจริญวิปัสสนา โดยการเข้าปฐมฌาน เมื่อออกจากปฐมฌานแล้ว ก็พิจารณาสภาพขององค์ฌาน คือ วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา หรือพิจารณาสภาพของปฐมฌานกุศลจิต ซึ่งเป็นสภาพนามธรรมนั้นให้เห็นโดยความเป็นไตรลักษณ์ จนกระทั่งวิปัสสนาญาณเกิดขึ้นตามลำดับ จนถึงอนาคามิมรรคญาณเกิดขึ้น พร้อมกับการประหาณอนุสัยกิเลสอีก ๒ อย่าง คือ กามราคานุสัย และปฏิฆานุสัยให้เป็นสมุจเฉทปหาน

วิจารปีติสุขเอกัคคตาสหิตัง ทุติยัชฌานอนาคามิมัคคจิตตัง

ทุติยฌานอนาคามิมรรคจิต ๑ เกิดพร้อมด้วยองค์ฌาน ๔ คือ วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา

อนาคามิมรรคจิต ดวงที่ ๒ นี้เป็นจิตที่เกิดขึ้นโดยฌานลาภีบุคคลที่เป็นพระสกิทาคามีใช้รูปาวจรทุติยฌานกุศลเป็นบาทในการเจริญวิปัสสนา โดยการเข้าทุติยฌาน เมื่อออกจากทุติยฌานแล้ว ก็พิจารณาสภาพขององค์ฌาน คือ วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา หรือพิจารณาสภาพของทุติยฌานกุศลจิต ซึ่งเป็นสภาพนามธรรมนั้นให้เห็นโดยความเป็นไตรลักษณ์ จนกระทั่งวิปัสสนาญาณเกิดขึ้นตามลำดับ จนถึงอนาคามิมรรคญาณเกิดขึ้น พร้อมกับการประหาณอนุสัยกิเลสอีก ๒ อย่าง คือ กามราคานุสัย และปฏิฆานุสัยให้เป็นสมุจเฉทปหาน

ปีติสุขเอกัคคตาสหิตัง ตติยัชฌานอนาคามิมัคคจิตตัง

ตติยฌานอนาคามิมรรคจิต ๑ เกิดพร้อมด้วยองค์ฌาน ๓ คือ ปีติ สุข เอกัคคตา

อนาคามิมรรคจิต ดวงที่ ๓ นี้เป็นจิตที่เกิดขึ้นโดยฌานลาภีบุคคลที่เป็นพระสกิทาคามีใช้รูปาวจรตติยฌานกุศลเป็นบาทในการเจริญวิปัสสนา โดยการเข้าตติยฌาน เมื่อออกจากตติยฌานแล้ว ก็พิจารณาสภาพขององค์ฌาน คือ ปีติ สุข เอกัคคตา หรือพิจารณาสภาพของตติยฌานกุศลจิต ซึ่งเป็นสภาพนามธรรมนั้นให้เห็นโดยความเป็นไตรลักษณ์ จนกระทั่งวิปัสสนาญาณเกิดขึ้นตามลำดับ จนถึงอนาคามิมรรคญาณเกิดขึ้น พร้อมกับการประหาณอนุสัยกิเลสอีก ๒ อย่าง คือ กามราคานุสัย และปฏิฆานุสัยให้เป็นสมุจเฉทปหาน

สุขเอกัคคตาสหิตัง จตุตถัชฌานอนาคามิมัคคจิตตัง

จตุตถฌานอนาคามิมรรคจิต ๑ เกิดพร้อมด้วยองค์ฌาน ๒ คือ สุข เอกัคคตา

อนาคามิมรรคจิต ดวงที่ ๔ นี้เป็นจิตที่เกิดขึ้นโดยฌานลาภีบุคคลที่เป็นพระสกิทาคามีใช้รูปาวจรจตุตถฌานกุศลเป็นบาทในการเจริญวิปัสสนา โดยการเข้าจตุตถฌาน เมื่อออกจากจตุตถฌานแล้ว ก็พิจารณาสภาพขององค์ฌาน คือ สุข เอกัคคตา หรือพิจารณาสภาพของจตุตถฌานกุศลจิต ซึ่งเป็นสภาพนามธรรมนั้นให้เห็นโดยความเป็นไตรลักษณ์ จนกระทั่งวิปัสสนาญาณเกิดขึ้นตามลำดับ จนถึงอนาคามิมรรคญาณเกิดขึ้น พร้อมกับการประหาณอนุสัยกิเลสอีก ๒ อย่าง คือ กามราคานุสัย และปฏิฆานุสัยให้เป็นสมุจเฉทปหาน

อุเปกขาเอกัคคตาสหิตัง ปัญจมัชฌานอนาคามิมัคคจิตตัง

ปัญจมฌานอนาคามิมรรคจิต ๑ เกิดพร้อมด้วยองค์ฌาน ๒ คือ อุเบกขา เอกัคคตา

อนาคามิมรรคจิต ดวงที่ ๕ นี้เป็นจิตที่เกิดขึ้นโดยฌานลาภีบุคคลที่เป็นพระสกิทาคามีใช้รูปาวจรปัญจมฌานกุศลเป็นบาทในการเจริญวิปัสสนา โดยการเข้าปัญจมฌาน เมื่อออกจากปัญจมฌานแล้ว ก็พิจารณาสภาพขององค์ฌาน คือ อุเบกขา เอกัคคตา หรือพิจารณาสภาพของปัญจมฌานกุศลจิต ซึ่งเป็นสภาพนามธรรมนั้นให้เห็นโดยความเป็นไตรลักษณ์ จนกระทั่งวิปัสสนาญาณเกิดขึ้นตามลำดับ จนถึงอนาคามิมรรคญาณเกิดขึ้น พร้อมกับการประหาณอนุสัยกิเลสอีก ๒ อย่าง คือ กามราคานุสัย และปฏิฆานุสัยให้เป็นสมุจเฉทปหาน