| |
มาร ๕   |  

มาร คือ สิ่งที่ฆ่าบุคคลให้ตายจากคุณความดีหรือจากผลที่หมายอันประเสริฐ, สิ่งที่ล้างผลาญคุณความดี, ตัวการที่กำจัดหรือขัดขวางมิให้บรรลุผลสำเร็จอันดีงาม มี ๕ ประการรุ.๔๖๘ คือ

๑. กิเลสมาร มารคือกิเลส หมายความว่า กิเลสเป็นตัวมาร เพราะเป็นตัวกำจัดหรือขัดขวางคุณความดี ทำให้สัตว์ประสบความพินาศทั้งในปัจจุบันและอนาคต

๒. ขันธมาร มารคือเบญจขันธ์ หมายความว่า ขันธ์ ๕ เป็นตัวมาร เพราะเป็นภาระที่จะต้องบริหาร ทั้งมีสภาพแปรเปลี่ยนเสื่อมโทรมไปเพราะชราและพยาธิเป็นต้น ล้วนตัดรอนโอกาสมิให้บุคคลทำกิจหน้าที่หรือบำเพ็ญคุณความดีได้เต็มปรารถนาอันแรงกล้า อาจถึงกับพลาดโอกาสนั้นโดยสิ้นเชิง

๓. อภิสังขารมาร มารคืออภิสังขาร หมายความว่า อภิสังขารเป็นตัวมาร เพราะเป็นตัวปรุงแต่งกรรม นำให้เกิดชาติ ชรา เป็นต้น เป็นตัวขัดขวางมิให้หลุดพ้นไปจากสังสารทุกข์ได้

๔. เทวปุตตมาร มารคือเทพบุตร หรือเทพผู้ยิ่งใหญ่สูงสุดแห่งชั้นกามาวจรตนหนึ่งชื่อว่า มาร เพราะคอยขัดขวางเหนี่ยวรั้งบุคคลไว้ มิให้ล่วงพ้นจากแดนอำนาจครอบงำของตน โดยชักให้ห่วงพะวงในกามสุข ไม่ให้อาจหาญเสียสละออกไปบำเพ็ญคุณความดีที่ยิ่งใหญ่ได้

๕. มัจจุมาร มารคือความตาย หมายความว่า ความตายเป็นตัวมาร เพราะเป็นตัวการตัดโอกาสที่จะก้าวหน้าต่อไปในคุณความดีทั้งหลาย


เกี่ยวกับตำราอภิธรรม ออนไลน์ (Disclaimer)
ตำราอภิธรรมออนไลน์ พัฒนาขึ้นโดยความร่วมมือของอภิธรรมมหาวิทยาลัย วัดระฆังฯ วัดญาณเวศกวัน และ หอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ เพื่อนำเสนอสื่อธรรมสำหรับการศึกษาค้นคว้า โดยได้รับอนุญาต และเอกสารต้นฉบับจากผู้เขียน ดังนี้
(๑) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๕๒), จิตปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๑, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
(๒) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๕๖), เจตสิกปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๒, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
(๓) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๖๓), รูปปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๖, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
ผู้สนใจศึกษาสามารถติดต่อสอบถามรายละเอียดเกี่ยวกับหนังสือ และหลักสูตรการศึกษาได้ที่ สำนักงานอภิธรรมมหาวิทยาลัยแห่งประเทศไทย วัดระฆังโฆษิตารามวรมหาวิหาร (คณะ ๗) แขวงศิริราช เขตบางกอกน้อย กรุงเทพฯ ๑๐๗๐๐ โทร ๐๒ ๔๑๑ ๔๕๔๖, ๑๒ ๔๑๒ ๑๐๘๔, ๐๘๖ ๐๓๘ ๒๙๓๓

  |