| |
พระพุทธวจนะเกี่ยวกับอหิริกะ   |  

อหิริกสูตร

[ว่าด้วยคนพาลและบัณฑิต]

ดูกรภิกษุทั้งหลาย บุคคลผู้ประกอบด้วยธรรม ๔ ประการ ชื่อว่า เป็นคนพาล ฯลฯ และย่อมได้ประสบซึ่งกรรมอันมิใช่บุญเป็นอันมาก ธรรม ๔ ประการเป็นไฉน คือ บุคคลเป็นผู้ไม่มีศรัทธา ๑ เป็นผู้ทุศีล ๑ เป็นผู้ไม่มีหิริ ๑ เป็นผู้ไม่มีโอตตัปปะ ๑ บุคคลผู้ประกอบด้วยธรรม ๔ ประการนี้แล ชื่อว่า เป็นคนพาล ฯลฯ และย่อมได้ประสบซึ่งกรรมอันมิใช่บุญเป็นอันมาก

บุคคลประกอบด้วยธรรม ๔ ประการ ชื่อว่า เป็นบัณฑิต และชื่อว่า เป็นผู้ได้ประสบซึ่งบุญเป็นอันมาก ธรรม ๔ ประการเป็นไฉน คือ บุคคลเป็นผู้มีศรัทธา ๑ มีศีล ๑ มีหิริ ๑ มีโอตตัปปะ ๑ บุคคลประกอบด้วยธรรม ๔ ประการนี้แล ชื่อว่า เป็น บัณฑิต ย่อมได้ประสบซึ่งบุญเป็นอันมาก

อหิริกมูลกสูตร

[มูลเหตุให้เป็นคนพาลและบัณฑิต]

พระพุทธเจ้าประทับอยู่ ณ พระเชตวัน อารามของท่านอนาถปิณฑิกเศรษฐี เขตพระนครสาวัตถี ณ ที่นั้นแล พระพุทธเจ้าได้ตรัสเรียกภิกษุทั้งหลายแล้วตรัสว่า ดูกรภิกษุทั้งหลาย สัตว์ทั้งหลายย่อมคบหากัน ย่อมสมาคมกัน โดยธาตุ [นิสัยหรือสันดาน] ทีเดียว คือ สัตว์จำพวกที่ไม่มีหิริย่อมคบหา ย่อมสมาคมกับสัตว์จำพวกที่ไม่มีหิริ สัตว์จำพวกที่ไม่มีโอตตัปปะย่อมคบหา ย่อมสมาคมกับสัตว์จำพวกที่ไม่มีโอตตัปปะ สัตว์จำพวกที่มีปัญญาทรามย่อมคบหา ย่อมสมาคมกับสัตว์จำพวกที่มีปัญญาทราม สัตว์จำพวกที่มีหิริย่อมคบหา ย่อมสมาคมกับสัตว์จำพวกที่มีหิริ สัตว์จำพวกที่มีโอตตัปปะย่อมคบหา ย่อมสมาคมกับสัตว์จำพวกที่มีโอตตัปปะ สัตว์จำพวกที่มีปัญญาย่อมคบหา ย่อมสมาคมกับสัตว์จำพวกที่มีปัญญา ฯ

สัตว์จำพวกที่ไม่มีหิริย่อมคบหา ย่อมสมาคมกับสัตว์จำพวกที่ไม่มีหิริ สัตว์จำพวกที่มีสุตะน้อยย่อมคบหา ย่อมสมาคมกับสัตว์จำพวกที่มีสุตะน้อย สัตว์จำพวกที่มีปัญญาทรามย่อมคบหา ย่อมสมาคมกับสัตว์จำพวกที่มีปัญญาทราม สัตว์จำพวกที่มีหิริย่อมคบหา ย่อมสมาคมกับสัตว์จำพวกที่มีหิริ สัตว์จำพวกที่มีสุตะมากย่อมคบหา ย่อมสมาคมกับสัตว์จำพวกที่มีสุตะมาก สัตว์จำพวกที่มีปัญญาย่อมคบหา ย่อมสมาคมกับสัตว์จำพวกที่มีปัญญา ฯ

สัตว์จำพวกที่ไม่มีหิริย่อมคบหา ย่อมสมาคมกับสัตว์จำพวกที่ไม่มีหิริ สัตว์จำพวกที่เกียจคร้านย่อมคบหา ย่อมสมาคมกับสัตว์จำพวกที่เกียจคร้าน สัตว์จำพวกที่มีปัญญาทรามย่อมคบหา ย่อมสมาคมกับสัตว์จำพวกที่มีปัญญาทราม สัตว์จำพวกที่มีหิริย่อมคบหา ย่อมสมาคมกับสัตว์จำพวกที่มีหิริ สัตว์จำพวกที่ปรารภความเพียร ย่อมคบหา ย่อมสมาคมกับสัตว์จำพวกที่ปรารภความเพียร สัตว์จำพวกที่มีปัญญาย่อมคบหา ย่อมสมาคมกับสัตว์จำพวกที่มีปัญญา ฯ

สัตว์จำพวกที่ไม่มีหิริย่อมคบหา ย่อมสมาคมกับสัตว์จำพวกที่ไม่มีหิริ สัตว์จำพวกที่มีสติหลงลืมย่อมคบหา ย่อมสมาคมกับสัตว์จำพวกที่มีสติหลงลืม สัตว์จำพวกที่มีปัญญาทรามย่อมคบหา ย่อมสมาคมกับสัตว์จำพวกที่มีปัญญาทราม สัตว์จำพวกที่มีหิริย่อมคบหา ย่อมสมาคมกับสัตว์จำพวกที่มีหิริ สัตว์จำพวกที่มีสติมั่นคง ย่อมคบหา ย่อมสมาคมกับสัตว์จำพวกที่มีสติมั่นคง สัตว์จำพวกที่มีปัญญาย่อมคบหา ย่อมสมาคมกับสัตว์จำพวกที่มีปัญญา ฯ


เกี่ยวกับตำราอภิธรรม ออนไลน์ (Disclaimer)
ตำราอภิธรรมออนไลน์ พัฒนาขึ้นโดยความร่วมมือของอภิธรรมมหาวิทยาลัย วัดระฆังฯ วัดญาณเวศกวัน และ หอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ เพื่อนำเสนอสื่อธรรมสำหรับการศึกษาค้นคว้า โดยได้รับอนุญาต และเอกสารต้นฉบับจากผู้เขียน ดังนี้
(๑) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๕๒), จิตปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๑, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
(๒) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๕๖), เจตสิกปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๒, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
(๓) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๖๓), รูปปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๖, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
ผู้สนใจศึกษาสามารถติดต่อสอบถามรายละเอียดเกี่ยวกับหนังสือ และหลักสูตรการศึกษาได้ที่ สำนักงานอภิธรรมมหาวิทยาลัยแห่งประเทศไทย วัดระฆังโฆษิตารามวรมหาวิหาร (คณะ ๗) แขวงศิริราช เขตบางกอกน้อย กรุงเทพฯ ๑๐๗๐๐ โทร ๐๒ ๔๑๑ ๔๕๔๖, ๑๒ ๔๑๒ ๑๐๘๔, ๐๘๖ ๐๓๘ ๒๙๓๓

  |