| |
อนาคามิผลจิต ๕   |  

อนาคามิผลจิต ดวงที่ ๑

วิตักกวิจารปีติสุขเอกัคคตาสหิตัง ปฐมัชฌานอนาคามิผลจิตตัง

ปฐมฌานอนาคามิผลจิต ๑ เกิดพร้อมด้วยองค์ฌาน ๕ คือ วิตก วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา

อนาคามิผลจิต ดวงที่ ๑ นี้เป็นจิตที่เกิดขึ้นติดต่อจากปฐมฌาน อนาคามิมรรคจิตในปฐมฌานอนาคามิมัคควิถี หมายความว่า เมื่อปฐมฌานอนาคามิมรรคจิตดับลงแล้ว ปฐมฌานอนาคามิผลจิตก็เกิดขึ้นทันทีโดยไม่มีจิตดวงอื่นมาเกิดคั่นระหว่างเลยในปฐมฌานอนาคามิมัคควิถีนั้น เพื่อเสวยวิมุตติสุขจากการที่อนาคามิมรรคจิตได้ทำการประหาณอนุสัยกิเลสอีก ๒ อย่าง คือ กามราคานุสัยและปฏิฆานุสัย โดยเด็ดขาดเป็นสมุจเฉทปหาน หรือเป็นจิตที่เกิดขึ้นในเวลาที่พระอนาคามีผู้เป็นปฐมฌานลาภีบุคคลเข้าผลสมาบัติ

อนาคามิผลจิต ดวงที่ ๒

วิจารปีติสุขเอกัคคตาสหิตัง ทุติยัชฌานอนาคามิผลจิตตัง

ทุติยฌานอนาคามิผลจิต ๑ เกิดพร้อมด้วยองค์ฌาน ๔ คือ วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตา

อนาคามิผลจิต ดวงที่ ๒ นี้เป็นจิตที่เกิดขึ้นติดต่อจากทุติยฌานอนาคามิมรรคจิต ในทุติยฌานอนาคามิมัคควิถี หมายความว่า เมื่อทุติยฌานอนาคามิมรรคจิตดับลงแล้ว ทุติยฌานอนาคามิผลจิตก็เกิดขึ้นทันทีโดยไม่มีจิตดวงอื่นมาเกิดคั่นระหว่างเลยในทุติยฌานอนาคามิมัคควิถีนั้น เพื่อเสวยวิมุตติสุขจากการที่อนาคามิมรรคจิตได้ทำการประหาณอนุสัยกิเลสอีก ๒ อย่าง คือ กามราคานุสัยและปฏิฆานุสัย โดยเด็ดขาดเป็นสมุจเฉทปหาน หรือเป็นจิตที่เกิดขึ้นในเวลาที่พระอนาคามีผู้เป็นทุติยฌานลาภีบุคคลเข้าผลสมาบัติ

อนาคามิผลจิต ดวงที่ ๓

ปีติสุขเอกัคคตาสหิตัง ตติยัชฌานอนาคามิผลจิตตัง

ตติยฌานอนาคามิผลจิต ๑ เกิดพร้อมด้วยองค์ฌาน ๓ คือ ปีติ สุข เอกัคคตา

อนาคามิผลจิต ดวงที่ ๓ นี้เป็นจิตที่เกิดขึ้นติดต่อจากตติยฌานอนาคามิมรรคจิต ในตติยฌานอนาคามิมัคควิถี หมายความว่า เมื่อตติยฌานอนาคามิมรรคจิตดับลงแล้ว ตติยฌานอนาคามิผลจิตก็เกิดขึ้นทันทีโดยไม่มีจิตดวงอื่นมาเกิดคั่นระหว่างเลยในตติยฌาน อนาคามิมัคควิถีนั้น เพื่อเสวยวิมุตติสุขจากการที่อนาคามิมรรคจิตได้ทำการประหาณอนุสัยกิเลสอีก ๒ อย่าง คือ กามราคานุสัยและปฏิฆานุสัย โดยเด็ดขาดเป็นสมุจเฉทปหาน หรือเป็นจิตที่เกิดขึ้นในเวลาที่พระอนาคามีผู้เป็นตติยฌานลาภีบุคคลเข้าผลสมาบัติ

อนาคามิผลจิต ดวงที่ ๔

สุขเอกัคคตาสหิตัง จตุตถัชฌานอนาคามิผลจิตตัง

จตุตถฌานอนาคามิผลจิต ๑ เกิดพร้อมด้วยองค์ฌาน ๒ คือ สุข เอกัคคตา

อนาคามิผลจิต ดวงที่ ๔ นี้เป็นจิตที่เกิดขึ้นติดต่อจากจตุตถฌานอนาคามิมรรคจิต ในจตุตถฌาน อนาคามิมัคควิถี หมายความว่า เมื่อจตุตถฌานอนาคามิมรรคจิตดับลงแล้ว จตุตถฌานอนาคามิผลจิตก็เกิดขึ้นทันทีโดยไม่มีจิตดวงอื่นมาเกิดคั่นระหว่างเลยในจตุตถฌานอนาคามิมัคควิถีนั้น เพื่อเสวยวิมุตติสุขจากการที่อนาคามิมรรคจิตได้ทำการประหาณอนุสัยกิเลสอีก ๒ อย่าง คือ กามราคานุสัยและปฏิฆานุสัย โดยเด็ดขาดเป็นสมุจเฉทปหาน หรือเป็นจิตที่เกิดขึ้นในเวลาที่พระอนาคามีผู้เป็นจตุตถฌานลาภีบุคคลเข้าผลสมาบัติ

อนาคามิผลจิต ดวงที่ ๕

อุเปกขาเอกัคคตาสหิตัง ปัญจมัชฌานอนาคามิผลจิตตัง

ปัญจมฌานอนาคามิผลจิต ๑ เกิดพร้อมด้วยองค์ฌาน ๒ คือ อุเบกขา เอกัคคตา

อนาคามิผลจิต ดวงที่ ๕ นี้เป็นจิตที่เกิดขึ้นติดต่อจากปัญจมฌานอนาคามิมรรคจิต ในปัญจมฌาน อนาคามิมัคควิถี หมายความว่า เมื่อปัญจมฌานอนาคามิมรรคจิตดับลงแล้ว ปัญจมฌานอนาคามิผลจิตก็เกิดขึ้นทันทีโดยไม่มีจิตดวงอื่นมาเกิดคั่นระหว่างเลยในปัญจมฌานอนาคามิมัคควิถีนั้น เพื่อเสวยวิมุตติสุขจากการที่อนาคามิมรรคจิตได้ทำการประหาณอนุสัยกิเลสอีก ๒ อย่าง คือ กามราคานุสัยและปฏิฆานุสัย โดยเด็ดขาดเป็นสมุจเฉทปหาน หรือเป็นจิตที่เกิดขึ้นในเวลาที่พระอนาคามีผู้เป็นปัญจมฌานลาภีบุคคลเข้าผลสมาบัติ


เกี่ยวกับตำราอภิธรรม ออนไลน์ (Disclaimer)
ตำราอภิธรรมออนไลน์ พัฒนาขึ้นโดยความร่วมมือของอภิธรรมมหาวิทยาลัย วัดระฆังฯ วัดญาณเวศกวัน และ หอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ เพื่อนำเสนอสื่อธรรมสำหรับการศึกษาค้นคว้า โดยได้รับอนุญาต และเอกสารต้นฉบับจากผู้เขียน ดังนี้
(๑) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๕๒), จิตปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๑, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
(๒) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๕๖), เจตสิกปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๒, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
(๓) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๖๓), รูปปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๖, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
ผู้สนใจศึกษาสามารถติดต่อสอบถามรายละเอียดเกี่ยวกับหนังสือ และหลักสูตรการศึกษาได้ที่ สำนักงานอภิธรรมมหาวิทยาลัยแห่งประเทศไทย วัดระฆังโฆษิตารามวรมหาวิหาร (คณะ ๗) แขวงศิริราช เขตบางกอกน้อย กรุงเทพฯ ๑๐๗๐๐ โทร ๐๒ ๔๑๑ ๔๕๔๖, ๑๒ ๔๑๒ ๑๐๘๔, ๐๘๖ ๐๓๘ ๒๙๓๓


  |