ไปยังหน้า : |
เหตุปัจจัยที่ทำให้เกิดโทสมูลจิตแต่ละดวงนั้น ย่อมมีเหตุปัจจัย จำกัดเฉพาะบางอย่าง ซึ่งน้อยกว่าในโลภมูลจิต เพราะว่า เมื่อว่าโดยเวทนามีอย่างเดียวกัน คือ โทมนัสสเวทนา เมื่อว่าโดยสัมปโยคะ ก็มีอย่างเดียวกัน คือ ปฏิฆสัมปยุตต์ จึงไม่มีความต่างกันในเรื่องเวทนาและสัมปโยคะ แต่มีความต่างกันตรงที่เป็นอสังขาริกจิตดวงหนึ่ง และเป็นสสังขาริกจิตดวงหนึ่ง เท่านั้น
เพราะฉะนั้น ผู้ศึกษาพึงทำความเข้าใจในเรื่องเหตุปัจจัยที่ทำให้เกิดโทสมูลจิตเหล่านี้ โดยนำมาจัดเข้าเป็นองค์ประกอบร่วมกัน เพื่ออธิบายหรือทำความเข้าใจ ก็จะมีความเข้าใจในเรื่องโทสมูลจิตได้กว้างขวางยิ่งขึ้น สามารถหาทางป้องกันหรือแก้ไขไม่ให้เกิดขึ้นได้ โดยหลีกเลี่ยง หรือตัดเหตุปัจจัย ที่สามารถหลีกเลี่ยงหรือตัดออกไปได้ หรือสามารถแก้ไขได้ทันการณ์ ก็จะเป็นการกำจัดอุปนิสัยโทสจริต ทำให้โทสะมีสภาพเบาบางและลดน้อยลงไปโดยลำดับ