ไปยังหน้า : |
จริต แปลว่า ความประพฤติ ได้แก่ นิสัยที่สั่งสมมาแต่ชาติปางก่อน มี ๖ อย่างคือ
๑. ราคจริต มีนิสัยรักสวยรักงาม ชอบความสะอาดเรียบร้อย
๒. โทสจริต มีนิสัยมักหงุดหงิดรำคาญง่าย ไม่เรียบร้อย
๓. โมหจริต มีนิสัยจับจด เซื่องซึม เอาอะไรแน่นอนไม่ได้
๔. วิตกจริต มีนิสัยชอบคิดวิตกกังวลจนเกินไป
๕. สัทธาจริต มีนิสัยเชื่อง่ายมักน้อมใจไปในสิ่งที่ควรเชื่อเสมอ
๖. พุทธิจริต มีนิสัยชอบคิดพิจารณาหาเหตุผล ไม่เชื่ออย่างงมงาย
ในการเจริญสมถกรรมฐานนั้น ย่อมมีความเกี่ยวข้องกับจริตเป็นอย่างมาก คือ ต้องสังเกตพิจารณาดูว่า ตนเองมีพฤติกรรมหนักไปในทางจริตประเภทใด แล้วจึงเลือกอารมณ์กรรมฐานที่เหมาะกับจริตนั้น ๆ เพื่อเป็นอุปการะในการเจริญสมถกรรมฐานได้อย่างถูกต้องและสะดวกยิ่งขึ้น หรือสามารถทำให้ฌานเกิดได้ [ถ้าเป็นผู้มีบุญญาธิการได้สั่งสมมาในเรื่องฌานนั้นถึงพร้อมแล้ว]