ไปยังหน้า : |
การเจริญกายานุปัสสนาสติปัฏฐาน ด้วยการพิจารณาร่างกายเป็นอารมณ์ เป็นการเจริญวิปัสสนาเพื่อให้เห็นร่างกายซึ่งเป็นรูปธรรมนั้น โดยความเป็นไตรลักษณ์ เพื่อให้สัมมสนญาณเกิดขึ้น มี ๖ บรรพรุ.๔๗ คือ
๑. อานาปานบรรพ การพิจารณาโดยกำหนดลมหายใจเข้า-ออก
๒. อิริยาปถบรรพ การพิจารณาโดยกำหนดอิริยาบถ ยืน เดิน นั่ง นอน
๓. สัมปชัญญบรรพ การพิจารณาโดยกำหนดรู้ตัวในการเคลื่อนไหว เช่น การเดินหน้า ถอยกลับ คู้แขน เหยียดแขน กิน ดื่ม เป็นต้น
๔. ปฏิกูลมนสิการบรรพ การพิจารณาโดยกำหนดความน่าเกลียดของร่างกาย แบ่งออกเป็นส่วนย่อย มี ผม ขน เล็บ เป็นต้น
๕. ธาตุบรรพ การพิจารณาร่างกายโดยความเป็นสักแต่ว่าธาตุเท่านั้น ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่ชีวิต เป็นแต่สภาวะล้วน ๆ
๖. นวสีวถิกาบรรพ การพิจารณาร่างกายที่เป็นซากศพ มีลักษณะต่าง ๆ ๙ อย่าง