| |
การปรากฏแก่มโนทวารของวจีวิญญัติรูป   |  




คำอธิบายเพิ่มเติมของผู้เขียน :

วจีวิญญัติรูปนี้ย่อมมีสภาพเป็นธัมมารมณ์ คือ อารมณ์ที่รับรู้ได้ทางใจอย่างเดียวเท่านั้น ไม่สามารถรับรู้สภาวะของวจีวิญญัติรูปนี้ทางปัญจทวาร ทวารใดทวารหนึ่งได้เลย เพราะวจีวิญญัติรูปนี้มีสภาพเป็นเพียงอาการไหวตัวของวาจาเท่านั้น ไม่ใช่รูปารมณ์ที่จะรับรู้ทางจักขุทวารได้ ไม่ใช่สัททารมณ์ที่จะรับรู้ทางโสตทวารได้ [แต่เป็นรูปที่ทำให้เกิดเสียงเปล่งออกมาอีกทีหนึ่งเท่านั้น] ไม่ใช่คันธารมณ์ที่จะรับรู้ทางฆานทวารได้ ไม่ใช่รสารมณ์ที่จะรับรู้ทางชิวหาทวารได้ และไม่ใช่โผฏฐัพพารมณ์ที่จะรับรู้ทางกายทวารได้ เป็นรูปที่ไม่มีรูปร่างสัณฐานของตนอยู่โดยเฉพาะ เป็นเพียงสุขุมรูป คือ รูปที่ละเอียด ซึ่งปรากฏเป็นอาการไหวตัวหรืออาการเคลื่อนไหวของวาจาอันเป็นนิปผันนรูปเท่านั้น บุคคลทั้งหลายจึงไม่สามารถรับรู้สภาพแห่งวจีวิญญัติรูปโดยทวารทั้ง ๕ มีจักขุทวารเป็นต้นได้ดังกล่าวแล้ว เพียงแต่รับรู้สึกทางมโนทวารเท่านั้นว่า “สิ่งนั้นปรากฏอยู่” ซึ่งเป็นความรู้สึกที่เกิดขึ้นโดยอาศัยการสังเกตจากเสียงที่เปล่งออกมา หรือจับความรู้สึกที่ปรากฏขึ้นโดยอาศัยการเคลื่อนไหวอวัยวะปากที่ทำให้เสียงออกมานั่นเอง ซึ่งความรู้สึกในสภาพแห่งวจีวิญญัติรูปที่ปรากฏทางมโนทวารนั้น มีลำดับความเป็นไปเหมือนกับสุขุมรูปอื่น ๆ มีอาโปธาตุ เป็นต้นดังกล่าวแล้ว เพียงแต่ในการรับรู้วจีวิญญัติรูปนี้ เป็นการรับรู้โดยอาศัยการสังเกตดูการเคลื่อนไหวของอวัยวะเครื่องทำเสียงที่เปล่งออกมาเป็นคำพูด หรือจับความรู้สึกในขณะที่อวัยวะเครื่องทำเสียงเป็นคำพูดเคลื่อนไหวอยู่เท่านั้น


เกี่ยวกับตำราอภิธรรม ออนไลน์ (Disclaimer)
ตำราอภิธรรมออนไลน์ พัฒนาขึ้นโดยความร่วมมือของอภิธรรมมหาวิทยาลัย วัดระฆังฯ วัดญาณเวศกวัน และ หอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ เพื่อนำเสนอสื่อธรรมสำหรับการศึกษาค้นคว้า โดยได้รับอนุญาต และเอกสารต้นฉบับจากผู้เขียน ดังนี้
(๑) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๕๒), จิตปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๑, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
(๒) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๕๖), เจตสิกปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๒, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
(๓) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๖๓), รูปปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๖, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
ผู้สนใจศึกษาสามารถติดต่อสอบถามรายละเอียดเกี่ยวกับหนังสือ และหลักสูตรการศึกษาได้ที่ สำนักงานอภิธรรมมหาวิทยาลัยแห่งประเทศไทย วัดระฆังโฆษิตารามวรมหาวิหาร (คณะ ๗) แขวงศิริราช เขตบางกอกน้อย กรุงเทพฯ ๑๐๗๐๐ โทร ๐๒ ๔๑๑ ๔๕๔๖, ๑๒ ๔๑๒ ๑๐๘๔, ๐๘๖ ๐๓๘ ๒๙๓๓

  |