| |
ประมาณ [ความนิยม] ของบุคคล ๔ จำพวก   |  

ในรูปสูตร ทุติยปัณณาสก์ อังคุตตรนิกาย จตุกกนิบาต สมเด็จพระผู้มีพระภาคเจ้าได้แสดงลักษณะของบุคคลผู้หนักอยู่ในประมาณ ๔ ประการรุ.๒๔๐ คือ

บุคคลทั้งหลายในโลกธาตุทั้งปวงย่อมมีความนิยมเอียงเอนไปในสิ่ง ๔ ประการคือ

๑. รูปปัปปมาณิกา ผู้ถือประมาณในรูปสมบัติ เวลาจะทำอะไร มองดูสิ่งใด หรือคบหาสมาคมกับบุคคลใด ก็มักคำนึงถึงรูปสมบัติหรือบรรยากาศสภาพแวดล้อมเป็นประมาณ โดยไม่คำนึงถึงเรื่องหรือเหตุปัจจัยอย่างอื่น

๒. โฆสัปปมาณิกา ผู้ถือประมาณในเสียงสมบัติ เวลาจะคบหาสมาคมหรือศรัทธาเลื่อมใสนับถือบุคคลใด ก็มักคำนึงถึงเสียงพูด เสียงร้อง เสียงสวด เสียงประกาศโฆษณา หรือชื่อเสียงเกียรติยศเป็นประมาณ โดยไม่ค่อยคำนึงถึงเรื่องอื่นหรือเหตุปัจจัยอย่างอื่น

๓. ลูขัปปมาณิกา ผู้ถือประมาณในความเศร้าหมอง บุคคลประเภทนี้นิยมเรื่องปอน ๆ แบบธรรมดาหรือแบบธรรมชาติ เช่น สถานที่ที่เก่า ๆ อายุหลายร้อยปี เป็นโบราณสถาน โบราณวัตถุ หรือมักนิยมบุคคลผู้เป็นอยู่แบบสมถะ เช่น พระป่า พระธุดงค์ เป็นต้น นิยมในความเคร่งครัดเป็นประมาณ โดยไม่ค่อยคำนึงถึงเรื่องอื่นหรือเหตุปัจจัยอย่างอื่น

๔. ธัมมัปปมาณิกา ผู้ถือประมาณในธรรม บุคคลประเภทนี้มักไม่ค่อยสนใจในเรื่องอย่างอื่น นอกจากสาระธรรม ถ้าสถานที่ใดหรือบุคคลใดมีสาระธรรม มีเหตุผล มีหลักการ ที่ถูกกับความคิดความเห็นของตน หรือถูกต้องตามหลักเหตุผลแล้ว ก็จะนิยมชมชอบ โดยไม่คำนึงถึงความลำบาก หรือเครื่องอำนวยความสะดวกอย่างอื่น


เกี่ยวกับตำราอภิธรรม ออนไลน์ (Disclaimer)
ตำราอภิธรรมออนไลน์ พัฒนาขึ้นโดยความร่วมมือของอภิธรรมมหาวิทยาลัย วัดระฆังฯ วัดญาณเวศกวัน และ หอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ เพื่อนำเสนอสื่อธรรมสำหรับการศึกษาค้นคว้า โดยได้รับอนุญาต และเอกสารต้นฉบับจากผู้เขียน ดังนี้
(๑) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๕๒), จิตปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๑, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
(๒) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๕๖), เจตสิกปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๒, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
(๓) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๖๓), รูปปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๖, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
ผู้สนใจศึกษาสามารถติดต่อสอบถามรายละเอียดเกี่ยวกับหนังสือ และหลักสูตรการศึกษาได้ที่ สำนักงานอภิธรรมมหาวิทยาลัยแห่งประเทศไทย วัดระฆังโฆษิตารามวรมหาวิหาร (คณะ ๗) แขวงศิริราช เขตบางกอกน้อย กรุงเทพฯ ๑๐๗๐๐ โทร ๐๒ ๔๑๑ ๔๕๔๖, ๑๒ ๔๑๒ ๑๐๘๔, ๐๘๖ ๐๓๘ ๒๙๓๓

  |