ไปยังหน้า : |
วิจิกิจฉาเจตสิก อยู่ในกลุ่ม อกุศลราสี คือ หมวดแห่งอกุศลเจตสิก ๑๔ เป็นวิจิกจฉาเจตสิก [มีเพียงดวงเดียว] ซึ่งประกอบได้เฉพาะในโมหมูลจิตดวงที่ ๑ คือ วิจิกิจฉาสัมปยุตตจิต ดวงเดียวเท่านั้น
วิจิกิจฉาเจตสิก เป็น นิยตโยคีเจตสิก คือ เจตสิกที่ประกอบกับจิตได้โดยแน่นอน หมายความว่า เมื่อระบุว่า ประกอบกับวิจิกิจฉาสัมปยุตตจิตแล้ว เวลาใดที่วิจิกิจฉาสัมปยุตตจิตเกิดขึ้น ย่อมมีวิจิกิจฉาเจตสิกประกอบร่วมด้วยเสมอ โดยไม่มีกรณียกเว้น
วิจิกิจฉาเจตสิกย่อมเกิดร่วมกับเจตสิกได้ ๑๔ ดวง [เว้นวิจิกิจฉา] คือ
เมื่อประกอบกับวิจิกิจฉาสัมปยุตตจิตนั้น ย่อมเกิดพร้อมกับอัญญสมานเจตสิก ๑๐ [เว้นอธิโมกข์ ปีติ ฉันทะ] และโมจตุกเจตสิก ๔
วิจิกิจฉาเจตสิกนี้ สามารถละได้โดยเด็ดขาดเป็นสมุจเฉทปหาน ด้วยอำนาจโสดาปัตติมรรคญาณ เพราะฉะนั้น พระโสดาบันทั้งหลายจึงไม่มีวิจิกิจฉาสัมปยุตตจิตเกิดขึ้นอีกต่อไป คือ ไม่มีความสงสัยในเรื่องที่เกี่ยวกับวิจิกิจฉาเกิดขึ้นในใจของพระโสดาบันอีก เพราะได้ชำระหมดจดโดยโสดาปัตติมรรคญาณแล้วนั่นเอง