ไปยังหน้า : |
นิปผันนรูป ๑๘ ดังได้กล่าวมาแล้ว แบ่งเป็น ๒ ประเภท คือ
๑. สัพพัฏฐานิกรูป หมายถึง รูปที่เกิดขึ้นและตั้งอยู่ทั่วร่างกายของสัตว์ทั้งหลาย มีอยู่ ๑๒ รูป คือ มหาภูตรูป ๔ กายปสาทรูป ๑ วัณณรูป ๑ คันธรูป ๑ รสรูป ๑ ภาวรูป ๒ ชีวิตรูป ๑ อาหารรูป ๑ ทั้ง ๑๒ รูปนี้ ย่อมมีอยู่ทั่วไปในร่างกายของสัตว์ทั้งหลาย
๒. ปเทสรูป หมายถึง รูปที่เกิดอยู่เฉพาะที่ มิได้ปรากฏทั่วไปในร่างกายของสัตว์ มีอยู่ ๖ รูป ได้แก่ จักขุปสาทรูป ๑ โสตปสาทรูป ๑ ฆานปสาทรูป ๑ ชิวหาปสาทรูป ๑ สัททรูป ๑ และหทยรูป ๑
อนึ่ง บางตำรากล่าวว่า สัททรูป ย่อมปรากฏเกิดขึ้นได้ทั่วร่างกาย จัดเป็นสัพพัฏฐานิกรูปด้วย แต่ในที่นี้หมายถึง เสียงที่เกิดจากการเปล่งออกมาทางวาจาเท่านั้น จึงจัดเป็นปเทสรูป