| |
สมุฏฐานของรูป ๔ ประการ   |  

สมุฏฐาน คือ เหตุที่ทำให้รูปเกิดขึ้นนั้น มี ๔ ประการ คือ

๑. กัมมสมุฏฐาน หมายถึง กรรมที่เป็นปัจจัยให้รูปเกิดขึ้น ได้แก่ เจตนาเจตสิกที่ประกอบในอกุศลจิต ๑๒ มหากุศลจิต ๘ และรูปาวจรกุศลจิต ๕ เป็นปัจจัยให้กัมมชรูปเกิดขึ้น

๒. จิตตสมุฏฐาน หมายถึง จิตที่เป็นปัจจัยให้รูปเกิดขึ้น ได้แก่ จิต ๗๕ [เว้นทวิปัญจวิญญาณจิต ๑๐ อรูปวิบากจิต ๔] เป็นปัจจัยให้จิตตชรูปเกิดขึ้น

๓. อุตุสมุฏฐาน หมายถึง อุณหภูมิหรือสภาพแวดล้อมที่เป็นปัจจัยให้รูปเกิดขึ้น ได้แก่ สีตเตโช คือ ความเย็น และอุณหเตโช คือ ความร้อน เป็นปัจจัยให้อุตุชรูปเกิดขึ้น

๔. อาหารสมุฏฐาน หมายถึง อาหารที่เป็นปัจจัยให้รูปเกิดขึ้น ได้แก่ กพฬีการาหาร คือ อาหารที่สัตว์กลืนกินเข้าไป เช่น ข้าว น้ำ นม เนื้อ ขนม ผัก หญ้า เป็นต้น เป็นปัจจัยทำให้อาหารชรูปเกิดขึ้น


เกี่ยวกับตำราอภิธรรม ออนไลน์ (Disclaimer)
ตำราอภิธรรมออนไลน์ พัฒนาขึ้นโดยความร่วมมือของอภิธรรมมหาวิทยาลัย วัดระฆังฯ วัดญาณเวศกวัน และ หอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ เพื่อนำเสนอสื่อธรรมสำหรับการศึกษาค้นคว้า โดยได้รับอนุญาต และเอกสารต้นฉบับจากผู้เขียน ดังนี้
(๑) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๕๒), จิตปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๑, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
(๒) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๕๖), เจตสิกปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๒, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
(๓) พระมหาชินวัฒน์ จกฺกวโร (๒๕๖๓), รูปปรมัตถ์: คู่มือศึกษาอภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉจที่ ๖, พิมพ์ครั้งที่ ๑.
ผู้สนใจศึกษาสามารถติดต่อสอบถามรายละเอียดเกี่ยวกับหนังสือ และหลักสูตรการศึกษาได้ที่ สำนักงานอภิธรรมมหาวิทยาลัยแห่งประเทศไทย วัดระฆังโฆษิตารามวรมหาวิหาร (คณะ ๗) แขวงศิริราช เขตบางกอกน้อย กรุงเทพฯ ๑๐๗๐๐ โทร ๐๒ ๔๑๑ ๔๕๔๖, ๑๒ ๔๑๒ ๑๐๘๔, ๐๘๖ ๐๓๘ ๒๙๓๓

  |